ZESPÓŁ PIEŚNI I TAŃCA „ZABOROWIACY”
.jpg)
HISTORIA ZESPOŁU
Mijają kolejne lata i jubileusze. Przez Zespół przewijają się niekiedy całe rodzeństwa z różnych zaborowskich rodzin. Skojarzonych tu zostaje wiele par małżeńskich. I choć przez lata zmieniali się członkowie, zakładając rodziny, zmieniając miejsca zamieszkania, to jednak nadal pozostał w nich sentyment do tańca i Zespołu. W chwili obecnej Zaborowiacy w swoim dorobku posiadają tańce i przyśpiewki rzeszowskie, pogórzańskie i lasowiackie, krośnieńskie, gorlickie, lubelskie oraz tańce narodowe.
Inicjatywa wyszła od Koła Gospodyń Wiejskich. Stanisława Dudek, ówczesna szefowa Koła i Aleksandra Flaga tak długo chodziły za sprawą, aż w końcu 4 stycznia 1974 r. zarejestrowano Zespół i przy pomocy Powiatowego Domu Kultury w Strzyżowie zaangażowano doń instruktora – choreografa. Został nim Stefan Kłosowicz, znawca folkloru, który podobnie jak Franciszek Kotula, wędrował po wioskach i dzięki temu ocalił od zapomnienia wiele oryginalnych przyśpiewek i melodii ludowych.
Członkami Zespołu stali się nie tylko mieszkańcy wsi Zaborów, ale i okolicznych miejscowości.
Ponieważ w Zaborowie nie było kapeli, Kłosowicz skaptował dla Zespołu kapelę z Frysztaka i już po dwóch miesiącach prób pokazał Zespół na imprezie z okazji Dnia Kobiet. Radość z występu była ogromna. Mąciła ją jednak świadomość, że tancerze nie prezentują się tak, jak należy, gdyż nie posiadają pełnego kompletu strojów. Co mogli, sami kupili i uszyli. Na resztę trzeba było poczekać.
W drugim roku swojej działalności Zespół zaprezentował się w regionalnych przeglądach zespołów tanecznych.
W 1976 r. opiekę merytoryczną nad Zespołem przejął nowo powstały Ośrodek Kultury w Czudcu. Dokonano również zmiany nazwy Zespołu na Zespół Pieśni i Tańca Zaborowiacy. W tym samym czasie, w połowie 1976 r., zawiązała się współpraca Zespołu z Kapelą Ludową z Czudca, która trwa do dnia dzisiejszego.
Dzięki pomocy Koła Gospodyń Wiejskich oraz Ochotniczej Straży Pożarnej w Zaborowie zakupiono niewielką część strojów ludowych. Miejscem prób zespołu był Dom Strażaka w Zaborowie.
W 1979 r. patronat nad Zespołem objęła Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Nowa Droga” w Czudcu. Dzięki tej współpracy, Zespół został doposażony w brakujące elementy strojów. Spółdzielnia objęła także patronat nad Kapelą Ludową, zakupując dla niej instrumenty. Od tej pory Zespół Pieśni i Tańca Zaborowiacy występował z własnymi muzykami, którymi początkowo byli: Stefan Kłosowicz, Stanisław Mliczek, Józef Kania, Władysław Iskrzycki, Władysław Ruszała oraz Stanisław Wajda.
Wspomniany rok był dla Zespołu czasem wytężonej pracy. Zaborowiacy dużo podróżowali, dając wiele koncertów.
Najbardziej owocne w działalności zespołu były lata 1975 – 1981. W tym okresie Zaborowiacy zdobyli wiele nagród i wyróżnień. Najważniejszymi osiągnięciami tego okresu były:
· Występy podczas Święta Młodości w roku 1975 w Koninie,
· Udział w Festiwalu Folkloru w 1976 r. w Koszycach,
· Odznaczenie Zespołu Artystycznym Znakiem Jakości przez Wojewodę Rzeszowskiego w 1977 r.,
· Występ podczas Festiwalu Kultury w Medzilaborcach w 1977 r.,
· Udział w Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów ARTAMA w roku 1979,
· Udział w Festiwalu Kultury w Pawlowicach w 1978 r.,
· Udział w Festiwalu Folkloru i Sztuki Ludowej w 1979 r. w Płocku,
· Udział w Festiwalu Kultury Wsi Gorzów – Przytoczna w 1980 r.,
· Udział w Festiwalu Śpiewaków i Kapel w Kazimierzu n/Wisłą w 1981 r.,
· Kilkukrotny udział Zespołu w koncertach powitalnych Światowego Festiwalu Zespołów Polonijnych w Rzeszowie,
· Spotkania z zespołami polonijnymi biorącymi udział we wspomnianym Festiwalu,
· Kilkukrotny udział w Dożynkach Wojewódzkich.
W 1980 r. zaczęły się kłopoty. Z powodu ciężkiej choroby odszedł z Zespołu Stefan Kłosowicz, a z nim wielu tancerzy. Następnym choreografem został pan Roman Malkiewicz, który musiał niejako zaczynać od początku z nowymi ludźmi. Przepracował z Zespołem około półtora roku i niestety, ze względów rodzinnych zrezygnował z pracy. Kolejny choreograf – pan Witold Kopa z Rzeszowa, współpracował z tancerzami jeszcze krócej, gdyż po około siedmiu miesiącach, z powodu trudności z dojazdem, zrezygnował. Na nic zdały się gorączkowe poszukiwania stałego instruktora. W tej, wydawałoby się beznadziejnej sytuacji, w 1983 r. odważył się ratować Zespół Jan Błażejowski, związany z Zaborowiakami niemalże od samego początku. Pan Błażejowski, na co dzień pracownik Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej „Nowa Droga” w Czudcu, wahał się długo nad ostatecznym podjęciem decyzji. Lecz w końcu taneczna pasja i obiecana pomoc przemogły wszelkie opory. Ukończył kurs choreograficzny w Rzeszowie i od tej pory mógł z większą odpowiedzialnością prowadzić Zespół.
W tym samym czasie jeden z członków Zespołu, pan Ryszard Dudek, podjął się poprowadzenia tzw. „Małych Zaborowiaków”. Ich próby odbywały się w Szkole Podstawowej w Zaborowie. Dzięki dużej przychylności i serdeczności ze strony ówczesnej pani Dyrektor – Ireny Durlak, można było przygotowywać młodych adeptów tańca i śpiewu.
W następnych latach Zaborowiacy pod kierownictwem choreografa Jana Błażejowskiego oraz akompaniatora Mariana Domaradzkiego, który związał się z zespołem w 1980 r., a także towarzyszącej zespołowi Kapeli, której członkowie ze względu na podeszły wiek ciągle się zmieniali, występowali na różnych uroczystościach gminnych oraz licznych przeglądach.
Po śmierci Mariana Domaradzkiego Zespołowi akompaniowali: Albert Ficek i Daniel Nowak, a od 2013 r. również Grzegorz Szczygieł, który przy Zespole trwa do dnia dzisiejszego.
W 2006 r. Zespół Pieśni i Tańca Zaborowiacy otrzymał honorową nagrodę Zarządu Powiatu Strzyżowskiego w kategorii „Kultura, Sztuka, Oświata i Ochrona Dziedzictwa Narodowego” za kultywowanie folkloru. Dodatkowo w grudniu 2015 r., również od Zarządu Powiatu, Zespół otrzymał nagrodę za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury, za rozpowszechnianie twórczości ludowej.
Zespołem Pieśni i Tańca Zaborowiacy nadal opiekuje się Ośrodek Kultury w Czudcu, w którym tak jak w Zespole, zmieniała się kadra kierownicza. Od momentu powstania Ośrodka Kultury dyrektorem była Pani Maria Bałchan i to ona sprawowała nad nim opiekę merytoryczną. Jej następczynią została Pani Lucyna Janaś, która przez lata jako instruktor, a później dyrektor Ośrodka Kultury robiła co mogła, aby dobrze wywiązać się z tych opiekuńczych obowiązków. Nie było to jednak łatwą sprawą. Nie zawsze starczało środków finansowych, a przecież potrzeby były ogromne np.: odnowienie bądź zakupienie nowych strojów dla tancerzy – również kostiumów z innych regionów. Stąd zrodził się pomysł na projekt, którego celem było pozyskanie nowych członków do Zespołu Pieśni i Tańca "Mali Zaborowiacy" oraz jednocześnie zakup strojów ludowych dla najmłodszych adeptów.
Po odejściu Pani Lucyny Janaś, w 2019 roku funkcję dyrektora objęła Pani Ewa Mitręga-Moskwa. Obecna Pani Dyrektor kontynuuje dzieło swoich poprzedniczek i nadal stara się wspierać Zespół we wszelkich jego działaniach.
ZESPÓŁ PIEŚNI I TAŃCA „MALI ZABOROWIACY”
Prawdziwym bogactwem i chlubą Zespołu były i są dzieci. To jego skarb. Cechuje je szczerość, otwartość, energia, radość życia. Te wspaniałe i zarazem bardzo autentyczne środki wyrazu scenicznego, zawsze budziły zachwyt widowni.
Mali Zaborowiacy wznowili swoją działalność w 2013 r. Od tamtej pory młodzi tancerze zapoznają się, pod okiem instruktorów z arkanami sztuki tanecznej. Uczą się tańców i przyśpiewek naszego regionu, dobrze się przy tym bawiąc. Z pełnym zaangażowaniem i wyrozumiałością biorą udział zarówno w przygotowaniach do koncertów, jak i w samych koncertach. Jest to nowe pokolenie, które będzie godnie reprezentować Zespół Pieśni i Tańca Zaborowiacy, a tym samym podtrzymywać tradycje Zespołu oraz popularyzować przepiękną polską kulturę ludową.
Od września 2018 do marca 2019 roku choreografem zespołu była Pani Magdalena Tabasz-Mazur, nastepnie Pan Jan Błażejowski, od września 2019 do czerwca 2021 Pani Anna Proksa-Lenart. W chwili obecnej zespół prowadzi Pani Patrycja Przyłucka. Akompaniatorem jest Pan Grzegorz Szczygieł.
21 października 2023 roku mali tancerze zadebiutowali na scenie 39. Ogólnopolskiego Konkursu Tradycyjnego Tańca Ludowego otrzymując nagrodę.
GRUPA REPREZENTACYJNA ZESPOŁU PIEŚNI I TAŃCA „ZABOROWIACY”
W skład Grupy Reprezentacyjnej wchodzą uczniowie szkoły podstawowej w Zaborowie, szkoły średniej a także młodzież pracująca. Grupa na co dzień pracuje pod okiem choreografa Jana Błażejowskiego oraz akompaniatora Grzegorza Szczygła. Choreografię do niektórych tańców opracowała dr Jadwiga Madej – Bär , która jest instruktorem, choreografem Zespołu Pieśni i Tańca Resovia Saltans, działającego przy Uniwersytecie Rzeszowskim.
W 2018 roku podczas wakacji, jak również w roku szkolnym Pani Jadwiga prowadziła warsztaty dla ZPiT Zaborowiacy, zapoznając członków zespołu z tańcami lubelskimi.
GRUPA SENIORÓW ZESPOŁU PIEŚNI I TAŃCA "ZABOROWIACY"
Seniorzy Zespołu Pieśni Tańca Zaborowiacy to grupa, która odrodziła się na nowo w 2019 r. przy okazji Jubileuszu 45-lecia istnienia Zespołu. Swój powrót na scenę zapoczątkowali występem podczas koncertu "Na Ludową Nutę". Seniorzy kultywują tradycję tańca oraz śpiewu ludowego. Jest to spuścizna wielu pokoleń przekazywana młodszym. Członkami zespołu byli i są, mieszkańcy wsi Zaborów oraz okolicznych miejscowości. Obecnie w skład Zespołu wchodzą ludzie w różnym wieku, których łączy przywiązanie do tradycji tańca i śpiewu, a tym samym do dziedzictwa pokoleniowego.
Seniorzy ZPiT „Zaborowiacy” w swoim repertuarze posiadają tańce regionu rzeszowskiego, przeworskiego i krośnieńskiego oraz, opracowane przez panią Magdalenę Tabasz - Mazur, tańce Starej Warszawy. Na co dzień ćwiczą pod okiem swoich kolegów z Zespołu - Jana Błażejowskiego oraz Krzysztofa Mleczko - absolwenta ZPiT Połoniny, członka ZPiT Karpaty. Za akompaniament odpowioada Grzegorz Szczygieł.
Radość z tańca i wewnętrzny luz sprawiają, że występy Grupy Seniorów są autentyczne i naturalne. To wszystko ma przełożenie na poziom występów podczas różnego rodzaju przeglądów i konkursów. W krótkim czasie wznowionej działalności, dodatkowo ograniczonej przez Covid-19, Seniorzy zdobyli kilka cenionych nagród. W kwietniu 2022 r. zostali wyróżnieni w konkursie RZESZOFFOLK, organizowanym przez Polskie Radio Rzeszów i w ramach nagrody, w dniu 3 maja wzięli udział w koncercie laureatów przed siedzibą Radia. Kolejnym dużym sukcesem było zdobycie w czerwcu 2022 r. I miejsca w XV Podkarpackim Festiwalu Zespołów Tańca Ludowego ,,Gacok" oraz wyróżnienia podczas XXVII Wojewódzkiego Przeglądu Wiejskich Zespołów Śpiewaczych w Tyczynie w lipcu 2022 r.
